Stosunkowo niedawno zajęto się badaniem problemu ewentualnych zagrożeń, które są związane z promieniowaniem radiowym o małej intensywności. Badanie dotyczące oddziaływania nietermicznych fal radiowych na organizmy żywe dzieli się na badania epidemiologiczne i laboratoryjne.

W badaniach epidemiologicznych głównym zadaniem jest obserwacja ludzi, którzy są poddani w środowisku naturalnym oddziaływaniu danych czynników zewnętrznych.

Badania laboratoryjne wykonywane są w technice In vitro lub In vivo.

Technika In vitro polega na badaniu na odizolowanych składnikach układów biologicznych. Ta technika umożliwia określenie mechanizmów, dzięki którym zachodzi wzajemne oddziaływanie na poziomie molekularnym czy komórkowym.

Technika In vivo polega na badaniach przeprowadzanych bezpośrednio na zwierzętach laboratoryjnych. Te badania dają możliwość dokładnego skontrolowania parametrów środowiska i intensywności obserwowanych czynników zewnętrznych.

Pierwszym z badań epidemiologicznych dotyczących wpływu pól elektromagnetycznych na ludzi było przebadanie prawie 5000 pracowników ambasady USA oraz ich członków rodzin. Osoby te były narażone na oddziaływanie pola radiowego wytwarzanego przez działające nadajniki w miejscu pracy. Po odbytym badaniu nie stwierdzono negatywnego wpływu pól elektromagnetycznych na osoby biorące udział w tymże badaniu.

Osoby zajmujące się badaniami epidemiologicznymi często ból głowy, luki w pamięci, nudności, zaburzenia snu tłumaczą negatywnym wpływem promieni elektromagnetycznych. Nie ma jednak jednoznacznych badań, które mogłyby tę tezę potwierdzić.

źródło: gsm.edu.pl

Oto funkcje, które są wykonywane przez stacje ruchome:

  • Obróbka sygnału nadawanego i odbieranego
  • Funkcje pomocnicze związane z transmisja – dobór częstotliwości, regulacja mocy, pomiary jakości sygnału
  • Funkcje interfejsu z użytkownikiem – pozwala na komunikowanie się z systemem za pomocą telefonu
  • Funkcje związane z transmisją danych – retransmitowanie bloków błędów

Telefony GSM zostały zestandaryzowane częściowo, oznacza to że tylko części wewnątrz telefonu muszą trzymać się pewnych standardów. Zewnętrzny wygląd zależy już tylko i wyłącznie od „widzimisię” twórców. Twórcy maja pewną dowolność w projektowaniu, jednak telefony nie mogą powodować zakłóceń w stosunku do innych urządzeń i spełniać określone wymogi.

Stacje ruchome są wyposażone w funkcje lokalne, do których wykonania nie jest potrzebna sieć telefoniczna. Tylko część z tych funkcji jest wpisana do standardów telefonów GSM – większość z nich jest dodawana dowolnie przez firmy, które projektują aparaty telefoniczne.

Zbiór funkcji podstawowych pozwala na ujednolicenie i uproszczenie obsługi aparatu niezależnie od wizji producenta. Chociażby podstawowym standardem w każdym aparacie jest karta SIM, niezbędna do identyfikacji abonenta i prawidłowego funkcjonowania telefonu. Wszystkie telefony komórkowe są mają obowiązek posiadania slotu na takową kartę, w przeciwnym razie nie będą one działać.

Do podstawowych funkcji należą również m.in.:

  • Wyświetlanie wybieranego numeru
  • Wyświetlanie informacji o przebiegu połączenia
  • Wyświetlanie informacji o rozpoznawanym systemie GSM
  • Możliwość wyboru operatora w danym kraju
  • Zapis numeru IMEI

źródło: gsm.edu.pl

Przeciętny użytkownik sieci GSM ma styczność tylko i wyłącznie z jednym elementem sieci – telefonem komórkowym, czyli tzw. stacją ruchomą. Stacje ruchome różnią się miedzy sobą modelami, mocą, wielkością, możliwościami i oczywiście pochodzeniem. W tym momencie na świecie jest kilkanaście firm zajmujących się tworzeniem telefonów komórkowych m.in. giganci tacy jak Apple, Samsung, Nokia, HTC oraz mniejsze firmy, zajmujące się pojedynczymi modelami.

Pierwsze modele (dziś już historyczne) były bardzo ciężkie i nieporęczne – były to m.in. stacje przeznaczone do zainstalowania w samochodach z anteną zamontowaną na dachu, tzw. stacje przewoźne. Kolejnym etapem stały się modele przenośne, malutkie i lekkie modele dostępne dla większości użytkowników, które zdobyły popularność jako telefony komórkowe. Wyposażeniem niestandardowym dla przeciętnego użytkownika są np. bezprzewodowe automaty telefoniczne albo centrale PBX, które są montowane na statkach albo w pociągach.

W systemach GSM zastosowano transmisję danych, która pozwala na łączenie się z sygnałem faksów lub sieci komputerowej. Możemy podzielić urządzenia GSM na trzy typy, w zależności od zamontowanego modułu do transmisji danych.

MT0 (Mobile Terminal type 0) – służy głównie do transmisji mowy;
MT1 (type 1) – urządzenie posiada interfejs ISDN;
MT2 – interfejs modemowy;

źródło: gsm.edu.pl

Procedura identyfikacji głównie opiera się na algorytmie który został opisany we wpisie poprzednim. Algorytm generacji podpisu oraz tajny klucz abonenta, który zwany jest Ki, jest zapisany w module, który identyfikuje abonenta SIM3. W tym wypadku mocno zabezpieczony jest dostęp osób nieupoważnionych do modułu SIM abonenta. Korzystanie z modułu SIM jest możliwe tylko i wyłącznie po wpisaniu czterocyfrowego kodu PIN. Jeżeli kod PIN zostanie trzy razy źle podany w tym wypadku moduł SIM zostaje zablokowany. Odblokowanie modułu SIM jest możliwe poprzez wpisanie kodu PUK, który składa się 12 cyfr. Jeśli kod PUK również zostanie źle podany, w tym wypadku odblokowanie modułu SIM jest możliwe tylko u operatora systemu. Jeśli kod PIN zostanie wpisany poprawnie, terminal z zainstalowanym modułem SIM, zostaje uaktywniony i przystępuje do procedury identyfikacyjnej.

Procedura ta polega na przesłaniu z centrum identyfikacji do abonenta liczby RAND, kolejno na postawie klucza Ki, ruchoma stacja generuje SRES(czyli podpis elektroniczny). Generacja podpisu elektronicznego następuje w centrum identyfikacji AuC i jest równolegle w centrali MSC porównywany z podpisem który pochodzi od stacji ruchomej. W przypadku gdy podpis jest poprawny, abonent otrzymuje dostęp do zasobów systemu.

Na poniższym obrazku przedstawiona jest procedura identyfikacji abonenta.

procedura identyfikacji abonenta w sieci GSM

A3- algorytm kryptograficzny

Ki – tajny klucz abonenta

RAND – liczba pseudolosowa

SRES – elektroniczny podpis

Klucz Ki przydzielany jest do abonenta w chwili pierwszej rejestracji w systemie. Algorytm A3 generuje podpis. Klucz Ki i algorytm A3 są zapisane w module SIM abonenta, ale abonent ich nie zna.

Systemy telefonii komórkowej zaczęły być używane w latach 80. Wcześniej do komunikacji były używane tzw. systemy dyspozytorskie. Były to systemy w których komunikowano się za pomocą radiotelefonów. Firmy wykupywały pasmo o odpowiedniej częstotliwości i miały na nie wyłączność. Poważną wadą tych systemów był fakt, że wszyscy użytkownicy słyszeli się nawzajem. Rozwiązania to jest używane do dziś np. w firmach taksówkarskich.

Już w latach 40. powstała koncepcja sieci telefonicznej, jednak na jej powstanie trzeba było czekać 40 lat ze względu na możliwości techniczne. W 1976 roku w Nowym Jorku, działał jeden system, który pozwalał na 12 rozmów w tym samym czasie. Było w nim zarejestrowanych 500 użytkowników. Skandynawia jako pierwsza wprowadziła standard telefonii komórkowych. Było to na początku lat 80. Działał on wtedy w technologi analogowej.

zabytkowy telefon komórkowy

W latach 80 systemy telefoniczne zaczęły się przeciążać i trzeba było zaprojektować coś nowego. Systemy telefonii komórkowej stały się bardzo popularne i stare rozwiązania technologiczne nie wystarczały. Firmy zrozumiały jak wielki jest potencjał w połączeniach internetowych i postanowiły rozwijać się w tym kierunku. Przygotowywanie standardu GSM rozpoczął się jeszcze w latach 80. W 1982 powstała grupa o nazwie Groupe Speciale Mobile, która miała opracować odpowiedni standard telefoniczny dla całej Europy Zachodniej. Na pierwszym spotkaniu grupy znaleźli się przedstawiciele 11 krajów.

Już w latach 80 istniejące systemy telefoniczne zaczęły się przeciążać. Konieczne było zaprojektowanie nowego rozwiązania. W tym czasie też firmy zrozumiały jak duży potencjał ma w sobie technologia internetowa i zaczęły się rozwijać w tym kierunku. W latach 80. rozpoczęło się tworzenie technologii GSM. W 1982 powstała grupa o nazwie Groupe Speciale Mobile, której zadaniem było opracowanie standardu telefonicznego dla całej Europy Zachodniej. Na pierwszym spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele 11 krajów.

Przygotowania

Gdy okazało się że limit miejsc w sieci analogowej się wyczerpuje prace nabrały rozmachu. Sprawa ta była brana bardzo poważnie przez Państwa europejskie i były prowadzone nad nią debaty podczas spotkań Wspólnoty Europejskiej. W wyniku tych spotkań zostało zarezerwowane pasmo 900Mhz na którym prowadzono ogólnoeuropejską komunikację radiową. Celem było stworzenie całkowicie cyfrowego systemu komunikacji który nie tylko rozwinie starą koncepcję ale również wzbogaci ją o istotne elementy których w wersji analogowej brakowało jak np. zabezpieczenia. Do budowy pierwszych urządzeń zastosowano układy scalone, które pozwalały na zminiaturyzowanie sprzętu.

Jesienią 1987 r. powołano organizację GSM z siedzibą w Dublinie w Irlandii, której celem było skupianie operatorów przyszłych systemów telefonii komórkowej. Nazywała się GSM Memorandum of Understanding, w skrócie GSM MoU. W 1988 roku rozpoczęto testy dotyczące transmisji sygnałów na kanale radiowym. Powołano do życia ETSI – Europejski Instytut Standardów Telekomunikacyjnych, która pracowała nad tworzeniem standardów, a sam zespół GSM stał się częścią ETSI. GSM otrzymało nowe znaczenie Global System form Mobile communications (globalny system łączności bezprzewodowej). Po raz pierwszy system został zaprezentowany na targach TELECOM’91 w Genewie.

GSM - global system for mobile communiations

Sukces systemu stał się oczywisty, zanim sieć zaczęła tak naprawdę działać. Było to być ogromne osiągnięcie technologiczne, zmieniające sposób komunikowania się całej ludzkości. W ciągu pierwszych trzech lat, liczba abonentów wzrosła o 300%. Wtedy już rozpoczęto pracę nad nowym standardem, który miał jeszcze bardziej rozwinąć technologię rozmów.